Diagram Pareto

Diagram Pareto to wykres , który przedstawia znaczenie różnic wywoływanych przez pewne zjawiska. Jest to połączenie wykresu słupkowego i krzywej, która pozwala ocenić na pierwszy rzut oka, jakie są istotne elementy i na ile wpływają. Kiedy krzywa się spłaszcza, elementy nie są bardzo istotne, a gdy się przechyli, stajemy wobec ważnych elementów. W tym drugim przypadku można skoncentrować wszystkie dostępne zasoby tylko na tych elementach, zaniedbując inne.

Ten rodzaj wykresu pomaga określić, główne czynniki wpływające na dane zjawisko, a zatem jest przydatnym narzędziem w analizie, procesach decyzyjnych, zarządzaniu jakością i wielu innych sektorach.

Zasada Pareto

Zasada Pareto (znana również jako zasada 80-20, “mało istotne” prawo i zasada niedostatku czynników) została sformułowana przez Josepha Jurana pod koniec lat czterdziestych. Poprzez szereg zbiegów okoliczności, w czasie, podjęta została jednak nazwa Vilfredo Pareto (15 lipca 1848 – 19 sierpnia 1923), socjologa i włoskiego ekonomisty, który w 1906 roku zauważył, że podział bogactwa w swoim kraju miały nierówną dystrybucję tj. 20% ludności posiadało 80% majątku.

Juran podążył za tym pomysłem i zrozumiał, że konieczne było oddzielenie kilku naprawdę ważnych rzeczy od wielu trywialnych mniej ważnych.

Zasada ta opiera się na konstrukcji diagramu Pareto, jednego z najczęściej używanych narzędzi w zakresie zarządzania jakością.

W każdym systemie jest kilka elementów, które są istotne dla zachowania działania systemu, to znaczy niewiele jest przyczyn odpowiedzialnych za większość efektu końcowego.

Z tego rozumowania wynika krzywa 20/80, która pokazuje, że 20% przyczyn wywołuje 80% skutków.

Przyjrzyjmy się teraz klasycznym przykładom zastosowania zasady Pareto:

• 20% klientów generuje 80% obrotów firmy
• 20% towarów w magazynie zapewnia 80% obsługi
• 80% produktów przechowywanych w magazynie należy do 20% dostawców
• wyeliminowanie 20% wad eliminuje 80% wad
• 20% pracowników stanowi 80% wszystkich nieobecności
• 80% czasu poświęca się na 20% pracy
• 80% opóźnień w harmonogramowaniu wynika z 20% przyczyn
• 80% odwiedzających witrynę widzi tylko 20% stron

Zastosowania diagramu Pareto

Dla poprawności należy pamiętać, że niektóre zastosowania zasady Pareto należą do tak zwanych “praw natury” definiowalnych jako “pseudonaukowe”, ponieważ wspierają tezy, które nie zawsze są wymierne lub weryfikowalne.

Ponadto fakt, że istnieją również “zasady” 90/10, 70/30 i 95/5, jest wystarczającym dowodem na niedokładność zasady Pareto. Z drugiej jednak strony nie ma wątpliwości, że mała część czynników pochodzi z większości zjawisk.

Obserwacja, z której wyszła ta zasada, że ​​we Włoszech 80% bogactwa było w rękach 20% populacji, została pogłębiona serią ankiet przeprowadzonych w innych krajach świata, gdzie odkryto, że dystrybucja była prawie taka sama.

Zasada została następnie zastosowana przez Pareto w wielu różnych sprawach na świecie: na przykład odkrył, że 20% naszych ubrań należy do grupy naszych ulubionych i jest zużyte w 80% przypadków lub, że spędzamy 80% naszego czasu z 20% osób, które znamy.

Zasada Pareto ma wiele zastosowań w dziedzinie kontroli jakości. Stanowi on podstawę analizy diagramu Pareto, analizy ABC lub XYZ i jest szeroko stosowany w logistyce w celu optymalizacji zapasów.

Idea Pareto jest stosowana w wielu dziedzinach, ale często jest wspominana niewłaściwie. Na przykład błędem jest twierdzenie, że rozwiązanie problemu mieści się w przepisie 80-20 ponieważ oznaczałoby to, że wystarczy poświęcić tylko 20% zasobów na doprowadzenie do sukcesu.

Nie wolno nam więc uwieść się symetrii wyidealizowanego przypadku: zasada 80-20 jest tylko skrótem do zrozumienia, jak działa zasada. W innych przypadkach reguła będzie wynosić 80-10 lub 80-30, ponieważ nie ma potrzeby, aby dwie liczby, dodane razem, były równe 100, ponieważ mierzą dwie zupełnie różne rzeczy.

Zalety diagramu Pareto

Korzyści wynikające z zastosowania zasady i diagramu Pareto:

• pomagają rozłożyć duże problemy na mniejsze i określić, jakie są główne czynniki, które je powodują
• pomagają skupić się na najważniejszych przyczynach i ustalić priorytety, wykorzystując bardziej efektywnie dostępny czas
• pomagają łączyć przyczyny z efektami
• wspierają ocenę poprawy w oparciu o analizę sytuacji przed i po zastosowaniu działania korygującego

Przykład diagramu Pareto

Przyjrzyjmy się poniższej tabeli. Przedstawia ona braki magazynowe jakie występowały w sklepie spożywczym w okresie roku. Tabela została posortowana malejąco wg. ilości wystąpień.

Braki magazynowe	Ilość wystąpień	Ilość skumulowana	Procentowy udział
Chleb	15	15	39
Masło	10	25	66
Mleko	5	30	79
Ser	3	33	87
Mąka	2	35	92
Cukier	2	37	97
Kiełbasa	1	38	100

• Ilość wystąpień w roku – ilość braków magazynowych jakie wystąpiły w roku
• Ilość skumulowana – jest to ilość wystąpień przedstawiona w sposób narastający (poprzednia ilość skumulowana plus bieżąca ilość wystąpień)
• Procentowy udział – udział procentowy ilości skumulowanej (bieżąca ilość skumulowana / ostatnia ilość skumulowana)

Na podstawie tych danych można stworzyć diagram pareto. Seria liniowa przedstawia procentowy udział, Seria słupkowa to ilość wystąpień (ilość braków magazynowych).

Diagram pareto

Pomocniczo na wykresie zamieszczono serię przedstawiającą wartość 80%. Miejsce przecięcia serii liniowej z serią 80% oznacza punkt, w którym ilość wystąpień zaczyna być procentowo mniejsza niż 80% wszystkich braków magazynowych.

Z diagramu wynika, że braki chleba, masła i mleka stanowią 80% wszystkich braków magazynowych w magazynie. Ser, mąka, cukier, kiełbasa to 20% wszystkich braków.